Eyyübi Kürt İmparatorluğu

[Kurdistan]

EYYÜBİ KÜRT İMPARATORLUĞU

Eyyubi İmparatorluğu 1171-1260 yılları arasında yaşamış ve en güçlü olduğu dönemde Mısır, Suriye, Irak, Kürdistan, Hicaz ve Yemen'i egemenliği altında tutmuştur. İmparatorluğun kurucusu Selahaddin Eyyübi birçok eski kaynağa göre Kürt asıllıydı.

SELAHADDİN'İN KÖKENLERİ

Selahaddin Eyyübi, 1138 yılında Tikritte doğdu. Irak’taki Selahaddin şehri ve Selahaddin Kartalı da onun adını taşımaktadır. Selahaddin, 4 Mart 1193 tarihinde Şam'da vefat etmiş olup mezarı Emeviye Camii haziresindedir.

Bu sülalenin Kürt kökenli olduğu kesinlik kazanmıştır. Selahaddinin babası Necmettin Eyyübi Dwin'deki Rawedi Kürtlerine mensuptu. Şadi (Şeddadi) Sülalesi'nin Dwin'den geliyor olması oldukça önemlidir. Şadi Eyyub ve oğlu Şerkoh devrinde henüz hafızalardan silinmemişti. Bu ikisi eski vatanları olan Acdanakan köyünde doğmuşlardı. Selahaddin ise Tikrit'te doğmuştu, ancak babası ve amcasından Kürt geleneklerini öğrenmiştir.

1. Tarihçi, devlet adamı, kadı, alim ve biyografist olan Bahaddin İbn-i Şeddad (d. 1145 Musul – ö. 1235 Halep) Selahaddin Eyyübi'yi anlatan “Selahaddin'in Hayatı (al-Nawadir al-Sultaniyya)” adlı biyografisini yazmıştır. Selahhadin'in hocası, danışmanı, hatıralarının yazarı ve şahsi arkadaşı olan Bahaddin, Selahaddin'in “Kürt asıllı” olduğunu yazmıştır.



2. Süryani tarihçi Bar Hebraeus (1226-1286), Selahaddin ailesinin kökeni hakkında şöyle diyor: “Selahaddin’in babası Necmeddin ve Şerko’nun babaları Şadi Dwin’den geliyor.... Kürd ırkına mensuptu.... ” (Akt. Ephrem Isa Yousif, Les Syriaques Racontent Les Croisades, p. 183-184)

3. Antakya Yakubi patriği Malatyalı tarihçi Süryani Mikail (Michael the Syrian) (1126-1199) Vekayiname'sinde (Chronicle of Michael the Syrian) Selahaddin'in Kürt milliyetine mensup ve Ermenistan'ın Dvin şehrinden olduklarını yazmıştır.

4. Ermeni prens ve tarihçi Het'um (Hayton) 1307 yılında tamamladığı “La Flor des Estoires d'Orient” (The flower of the stories of the Orient / Tatar tarihi) adlı eserinin 52. bölümünde Kürtlerin Mısır yönetimini ele geçirdiğini şöyle diyor: “Postea vero Sarraceni amiserunt dominium Egipti et Medi, qui Cordins vulgariter dicebantur, regni Egipti dominium occupaverunt.” (Sonunda Araplar Mısır'ın yönetimini kaybettiler; ve Medler, “ki onlara Kordiler deniliyordu.” Mısır'a egemen oldular.)

5. Ünlü Arap tarihçisi İbn Haldun (1332-1406) “Mukaddime” adlı eserinde Selahaddin Eyyubi'den şu şekilde bahsetmiştir: “Frenkler, bu kiliseye tazirnde bulunur ve onun inşaası ile iftihar ederlerdi. Nihayet Selahaddin Eyyubi el-Kurdi, Mısır ve Suriye mülküne müstakillen sahip oldu.”

6. Endülüslü (Granada, İspanya) İslam alimi ve tarihçisi El-Hazrecî'nin(1130-1203) kaleme aldığı ve Eyyubileri anlatan eserinin Târihu Devleti'l-Ekrâd (Kürd Devletinin Tarihi) ismini taşıması bile Eyyubi İmparatorluğunun Kürtler tarafından kurulduğunu ıspatlamaktadır. Memlük Hanedanlığı’ndan da söz ettiği için yazma eserin başlığına sonradan “ve’l-Etrak” kelimesi, farklı bir yazıyla (istinsah) eklenmiştir. (Bkz. Muhammed bin İbrahim bin Muhammed bin Ebi'l-Fevâris Abdülazîz El-Ensârî El-Hazrecî, Târihu Devleti'l-Ekrâd, Süleymaniye Kütüphanesi, Hekimoğlu Bölümü’nde, 695 no’da kayıtlı bulunmaktadır.)

7. Kürt Beyi Şerefhan (1543-1599) tarafından 1597'de yazılan ve genel Kürt tarihini ve Kürt beyliklerini anlatan "Şerefname" adlı eserinde Selahaddin'in Kürt olduğu yazılıdır.


Selahaddin Eyyubi'nin kabri, Şam’ın simgesi durumundaki ünlü tarihi Emevi Cami’inin giriş avlusundadır. Üzerinde küçük harflerle Selahaddin Eyyubi yazan büyük bir türbenin içindedir kabir. Türbenin içine girer girmez sol taraftaki duvarda, Arapça levhada bunlar yazılı; Türkçesi: “
Büyük Kürt hükümdarı ve Eyyubi devletinin sultanı Selahaddin Yusuf b. Eyyub b. Şadi’nin kabri....


İlber Ortaylı: “Selahaddin-i Eyyubi istisnai bir komutan olarak hem mensubu olduğu Kürt Eyyubi hanedanının hem de hizmetinde olduğu Musul-Suriye atabeyliğinin ve Selçuki devletinin hizmetinde sivrildi. Mısır’da Fatimi hakimiyetini o sona erdirdi.” (Milliyet makalesinden alıntıdır)



Ünlü Tarihçi İlber Ortaylı videonun 12.25 saniyesinde Selahaddin Eyyübiye "Bir Kürt Prensi, Bir Kürt Beyi" diyor.

KOMUTAN SELAHADDİN EYYÜBİ

Elizabeth Clare Prophet tarafından yazılan Selahaddin Eyyübinin biyografisinin başlığı: Saladin the Kurd.






Batı belgeselinde Selahaddin'e Kürt denilmektedir.

İMPARATORLUĞUN GELİŞİMİ

Eyyubi İmparatorluğu, Selahaddin Eyyubi tarafından Mayıs 1171´te kuruldu. Çok iyi bir dini ve askeri eğitim alan Selahaddin, 1165 yılında Mısır´a vezir seçildi. Yönetimin çeşitli kademelerine yakın akrabalarını yerleştiren Selahaddin Mısır´daki durumunu sağlamlaştırdı. Fransız ve Bizans ordularının müşterek saldırılarına karsı büyük başarılar elde eden Selahaddin, İslam dünyasında kendisini büyük sempati duyulan, tam anlamı ile güçlü bir vezir ve önder durumuna geldi. 10 Aralık 1171´de, varlığını 200 yıl sürdürmüş olan Mısır Fatımi halifeliğine son verdi. Kardeşi Turan Sah yönetimdeki bir orduyla kısa bir süre içerisinde Hicaz, Yemen, Aden ve Mekke´yi aldı. Eyyubilerin buralardaki hâkimiyeti 50 yıldan fazla sürdü. Suriye Kralı Nureddin´in 13 Mayıs 1174´te ölmesi üzerine Selahaddin bir ordu ile Suriye´yi dönerek orayı da hâkimiyeti altına aldı. Bağdat´taki Abbasi halifesi, Mayıs 1174´te Selahaddin Eyyubi´nin krallığını kabul ederek fethettiği topraklardaki otoritesini tanıdı. Musul şehrini de alarak Musul Atabeklerine son veren Selahaddin, ülkesinin sınırlarını Fırat Nehri´ne kadar genişletti. Yukarı Mezopotamya´daki küçük beylikleri de hâkimiyeti altına alan Eyyubi İmparatorluğu´nun sınırları doğuda Dicle Nehri´ne, kuzeyde Ermenistan hudutlarına, güneyde Yemen´e, batıda ise Tunus´a dayanıyordu. 1187´de Kudüs şehrini Hıristiyanların elinden aldı ve bu, İslam dünyasında ona büyük bir saygınlık kazandırdı. İslam´in Sünni öğretisiyle yetişen Selahhadin, kurduğu devletin resmi mezhebinin de Sünni olduğunu ilan etti. Dinde yaptığı reformlardan dolayı, adı Yusuf iken, dini ıslah eden anlamında "Selahhadin" olarak değiştirildi. Eyyubiler döneminde pek çok Kürt yazar, şair, bilim adamı ve aydın yetişti. İzzeddin Ali, Mecdeddin Ebu saadet, İbnul Esir el Cezeri (Nasrullah) bunlardan birkaçıdır.

EYYUBİ İMPARATORLUĞUNUN SINIRLARI

EYYÜBİ HÜKÜMDARLARI

1. Selahaddin Eyyübî (1169 -1193)
2. Aziz Osman bin Selahaddin (1193 - 1198)
3. Mansur bin Aziz (1198 - 1200)
4. I. Adil (1200 - 1218)
5. Kamil bin Adil (1218 -1238)
6. II. Adil (1238 - 1240)
7. Salih Eyyub (1240 - 1249)
8. Muazzam Turanşah (1249 - 1250)
9. Eşref Musa (1250 - 1254)



SELAHADDİN KÜRT KÖKENLİDİR DİYEN TARİHÇİLER

1. Bahaddin İbn-i Şeddad (1145-1235)
2. İmadaddin al-İsfahani (1125-1201)
3. Süryani Mikail (1126-1199)
4. El-Hazreci (1130-1203)
5. Ali İbnü'l Esir (1160-1233)
6. İbn-i Hallikan (1211-1282)
7. Bar Hebraeus (1226-1286)
8. Ermeni Hayton (1240-1310)
9. Abu'l-Fida (1273-1331)
10. İbn-i Haldun (1332-1406)
11. Şerefhan (1543-1599)
12. Evliya Çelebi (1611-1682)


Not: Selahaddin'in babası Necmeddin Eyyüb'ün Türkmen Zengi yönetiminde görev almasından dolayı Selçuklu & Zengi etkisiyle bazı çoçuklarına Türkçe isim vermiştir. Türkçe isimler ailenin Türk olduğunu katiyyen kanıtlamaz.









KAYNAKÇA


1. ia902205.us.archive.org/18/items/lifesaladin00condgoog/lifesaladin00condgoog.pdf Claude Reignier Conder, Life of Saladin, 1897, Sayfa 24 (xv)

2. Ephrem Isa Yousif, Les Syriaques Racontent Les Croisades, p. 183-184

3. ia601802.us.archive.org/23/items/ChronicleOfMichaelTheGreatPatriarchOfTheSyrians/Chronicle_Michael_Syrian.pdf Paragraf 190

4. archive.org/stream/HetumTheHistoriansFlowerOfHistoriesOfTheEast/Hetum_djvu.txt Chapter 52

5. www.muslimphilosophy.com/ik/Muqaddimah/Chapter4/Ch_4_06.htm

6. Târihu Devleti'l-Ekrâd, Süleymaniye Kütüphanesi, Hekimoğlu Bölümü’nde, No:695

7. www.kitapyurdu.com/kitap/serefname-1-cilt--kurt-tarihi/304214.html Şerefname, Şerefhan

www.milliyet.com.tr/selahaddin-eyyubi/siyaset/siyasetyazardetay/04.06.2011/1398336/default.htm

tr.wikipedia.org/wiki/Selahaddin_Eyyubi


Keywords: Was Saladin an Arab?, Was Saladin a Kurd?, Is Saladin Kurdish? Is Saladin an Arab? Race of Saladin, Ethnicity of Saladin? Selahattin Eyyübi Türk mü, Selahattin Eyyübi Kürt mü, Selahaddin Eyyübinin kardeşleri, Eyyübiler Kürt mü? Eyyübiler Türk mü? Selahaddin Eyyübi Türk mü? Selahaddin Eyyübi Kürt mü?